فقه نظام

الگوی فقهی طرح شهر اسلامی

به گزارش روابط عمومی مرکز تبلیغی رسانه ای فقه نظام، آیت‌الله محسن اراکی، در همایش نگاهی نو به چالش ها و راهبردهای فقهی-حقوقی معماری و شهرسازی اسلامی که در بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار داشت: بحث «شهر اسلامی» بحث دامنه‌دار و گسترده‌ای است که نیازمند یک تخصص فقهی گسترده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: تمام مسائل فقهی ما ریشه در فلسفه اسلامی دارد. اما بحث شهر تماما یک بحث فقهی است و به دنبال این است. که رفتار انسان‌ها در زمینه ساختن یک شهر چگونه باید صورت بگیرد.

آیت الله اراکی گفت: هرچه مربوط به رفتار اختیاری انسان‌ها باشد مربوط به فقه است و از این زاویه بحث شهر جزو مباحث فقهی قرار می‌گیرد. فقه اسلامی در حوزه شهر به دنبال تامین زیستگاه بهتری برای انسان‌ها و شهروندان است.

وی با اشاره به اینکه شهر در نگاه فقهی ما سه عنصر به نام‌های «مردم، قانون و حاکم» دارد گفت: هرجا این سه عنصر به یکدیگر پیوند خوردند. شهر تشکیل شده است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: ما شهر را یک موجود زنده می‌دانیم که دارای حیات و رشد است.«امنیت شهری» یکی از مهمترین مولفه‌های شهر اسلامی مطابق با فقه است. مسئله بلندمرتبه‌سازی هم در بحث فقه شهری مطرح شده. بلندمرتبه‌سازی بحث ضرر نیست و قبل از اینکه بحث اتلاف و اضرار مطرح شود مهم این است که بلندمرتبه‌سازی با هویت شهر اسلامی سازگار نیست زیرا شهر اسلامی، شهر ذکر و یاد و خشوع است.

وی تاکید کرد: در تعابیر ما «جنگ علیه طبیعت» و «خشم طبیعت» وجود ندارد؛ اروپایی‌ها انسان‌ها را مبتنی بر سبک زندگی غافلانه تربیت می‌کنند اما فقه اسلامی در شهر اسلامی بر انسان یادمند تاکید دارد و خشوع در برابر خدا جزو زندگی انسان و مولفه شهر اسلامی است.

آیت‌الله اراکی تصریح کرد: رفتار بشر نظام حاکم بر جهان را مختل کرده و توازن را در قالب تکوین بهم می‌ریزد و این مسئله را در شهر نیز شاهد هستیم. شهرمان را اگر طوری بسازیم که با نظم کلان سازگار باشد، شهر ما شهر سعادتمند خواهد بود.

وی گفت: اگر در نظام اقتصادی خودمان فقه اقتصادی اسلام را پیاده کنیم و نظام مدیریت اقتصادی ما، اسلامی باشد، قطعا بسیاری از مسائل و معضلات برطرف می‌شود و تبدیل به نخستین اقتصاد جهان می‌شویم.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: الگوی فقهی طرح شهر اسلامی عرضه شده است. این طرح باید پیاده‌سازی شود. شهر اسلامی حد و حدود دارد و وقتی این حد به پایان برسد باید شهر دیگری ساخت. زیرا طبق فقه اسلامی شهر اسلامی دارای حجم مشخصی است و بسیاری از شهرهای امروزی با این معیار سازگار نیست.

آیت الله اراکی ادامه داد: فرهنگ واحد است که شهر را امنیت می‌بخشد و مردم شهر را تربیت می‌کند. شهری باید بسازیم که فرزندی که در آن تربیت می‌شود. خودبخود باتقوا و عادل بار بیاید. شهرهای اروپایی مبتنی بر حاکمیت سرمایه است و با معیارهای شهر اسلامی متفاوت است.

گفتنی است همایش یک روزه نگاهی نو به چالش ها و راهبردهای فقهی-حقوقی معماری و شهرسازی اسلامی با مشارکت گروه عمران و زیر ساخت بنیاد بهره وری موقوفات رضوی و دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد.