از فقه فردی تا فقه اجتماعی

فقه نظام

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار در نشست علمی موسسه فتوح اندیشه یادآور شد: حوزه باید از فقه اصغر به فقه اکبر، از فقه فردی به فقه اجتماعی و از فقه به دین گذار کند و دین مساوی با فقه فردی نیست بلکه فراتر از این فقه است. ماندن در فقه اصغر سبب می‌شود چهره دین ناکارآمد جلوه کند.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی نسبت به دین درک حداقلی دارند. خلاصه کردن تمام دین در فقه یکی از اشتباهات استراتژیک است. در دایره فقه هم تنگ‌ترین تفسیر تبدیل به ارزش شده، یعنی فقه فردی در نظر گرفته شده است.

این استاد حوزه و دانشگاه درباره کنش نیز اظهار کرد: در این بخش گذار از قم به جامعه شیعه و سپس دارالسلام و در نهایت جهان ضرورت است. ما به ندرت روحانیونی داریم که بتواند با جامعه ارتباط مفیدی داشته باشند و مسائل جامعه را پاسخ دهند.

رئیس مؤسسه فتوح اندیشه درباره محور مرجعیت نیز خاطرنشان کرد: یکی از مباحثی که شهید صدر نیز بدان اشاره کرده ضرورت تبدیل بیت مرجعیت به سازمان مرجعیت است. این طرح می‌تواند قابلیت کاربردی داشته باشد. مرجعیت را باید از این وضعیت خارج کنیم بدلیل اینکه شهید صدر می‌گوید این ساختار نسبت حداقلی با مأموریت اسلام دارد.

وی ادامه داد: انحصار زعامت اجتماعی به ولی و رهبری جامعه است. پیش از انقلاب اسلامی هر مرجع به اندازه توان خود زعامت اجتماعی را بر عهده داشته است، ولی امروزه وقتی یک فقیه جامع الشرایط در رأس حکومت است نیازی نیست اینگونه باشد. فقها باید به عنوان کارشناسان ارشد دین در خدمت ولی فقیه زمان باشند.

این استاد عنوان کرد: اولویت تربیت بر آموزش است. خروجی ویژه حوزه تربیت استاد و دکتر شده، خیلی وقت است که عالم تربیت نمی‌کند. عالم باید امامت کرده و حواسش به شاگردش باشد. نه ما خودمان تربیت شدیم و نه کار ویژه تربیت را داریم، بلکه فقط آموزش دیدیم و برای خودمان مأموریت امامت قائل نیستیم.

وی در بخش دیگری تأکید کرد: مجتهد کسی نیست که بتواند تنها احکام را استنباط کند، بلکه باید قدرت اجرا نیز داشته باشد. تا شاهرگ جامعه را پیدا نکنیم، به صورت مویرگی نمیتوان مطالب دین را به جامعه تزریق کرد و تولیدات علمی ما فایده‌ای ندارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رهدار در پایان سخنان خود افزودند: هر گونه کنش حوزه علمیه باید روی موقف انقلاب اسلامی صورت گیرد. هر چه خارج از این موضوع صورت گیرد به ضرر دین اسلام و جهان تشیع می‌شود.